Przygotowanie i organizowanie schronów.

26.06.2018r.
Drukuj

Budowle ochronne dzielimy na schrony i ukrycia są one zaliczane do obiektów spełniających wymagania zbiorowej ochrony ludności przed środkami rażenia, skażeniami oraz toksycznymi środkami przemysłowymi. Ponadto budowle ochronne mogą być wykorzystane na ukrycie i zabezpieczenie przed zniszczeniem ruchomych dóbr kultury, ważnej dokumentacji technicznej i technologicznej, zapasów żywności i leków.

 

Budowle te powinny być przygotowywane w czasie pokoju (w razie zwiększenia zagrożenia bezpieczeństwa państwa, a także w czasie wojny).

 

Schron – (budowla ochronna) stanowiąca część budynku lub budowli (przede wszystkim w podpiwniczeniu), a także wolno stojąca, przeznaczona do ochrony rozmieszczonych w niej osób oddziaływaniem środków rażenia oraz wtórnymi skutkami ich użycia tj. skażeniem promieniotwórczym, chemicznym (w tym toksycznymi substancjami przemysłowymi).
Schron składa się z następujących pomieszczeń: wejście z przedsionkami wyposażonymi w drzwi ochronno-hermetycznymi, komór schronowych na 30 – 50 osób, komory filtrowentylacyjnej, węzła sanitarnego oraz tunelowego wyjścia awaryjnego, wyprowadzonego poza strefę zagruzowania h/2+3m, pełniącego jednocześnie funkcję czerpni powietrza.
Zapewnienie ochrony oraz warunków do przetrwania osób przebywających w schronie przez okres autonomiczny, co najmniej 3 dni bez pomocy z zewnątrz, wymaga wyposażenia go w specjalistyczne rządzenia oraz określone instalacje w tym filtrowentylacyjne, zaopatrzenia w wodę i odprowadzanie ścieków, ogrzewania oraz energii elektrycznej, a ponadto w sprzęt kwaterunkowy, odpowiednie zapasy żywności, artykułów pierwszej pomocy medycznej, leków, sprzętu łączności.

 

Schrony przygotowuje się dla ochrony:

  • pracowników zakładów pracy, których działalność w okresie zagrożenia bezpieczeństwa państwa lub wojny jest niezbędna dla zapewnienia ludności warunków do przetrwania;
  • pracowników zakładów pracy, w których istnieje zagrożenie od toksycznych środków przemysłowych oraz ludności zamieszkałej wokół tych zakładów w strefie bezpośredniego zagrożenia;
  • ludności zamieszkałej w miastach,

 

Schrony doraźne – wykonywane są jako obiekty tymczasowe na krótko przed wystąpieniem określonego zagrożenia lub podczas jego zaistnienia

 

Ukrycie – jest budowlą ochronną niehermetyczną, służącą krótkotrwałej ochronie ludności (zaliczamy do nich głównie piwnice i podpiwniczenia). Chronią one głównie przed środkami konwencjonalnymi oraz pyłem promieniotwórczym. Powinny posiadać miejsca do siedzenia, zapas żywności i wody, sprzęt gaśniczy, apteczkę oraz źródło światła.

 

Ukrycia przygotowuje się dla ochrony ludności zamieszkałej na wsiach oraz w jednostkach osadniczych położonych poza miastem.

W szczególności stanowią zabezpieczenie przed:

  • działaniem broni jądrowej w pewnej odległości od środka wybuchu;
  • bliskim działaniem wybuchów bomb lotniczych i pocisków rakietowych;
  • odłamkami bomb lotniczych, pocisków artylerii oraz pociskami broni pokładowej samolotów;
  • zapalającymi bombami lotniczymi małego wagomiaru;
  • w przypadku walących się budynków – przed pożarami i gruzami;
  • środkami trującymi, w tym bronią chemiczną.

 

Współczesne budowle tego typu są z reguły całkowicie zagłębione w ziemi, co zapewnia znacznie większą odporność na działanie fali uderzeniowej niż w przypadku budowli naziemnych. Ze względu na wymóg wypełnienia ludźmi w krótkim czasie, są lokalizowane w piwnicach budynków mieszkalnych i zakładów pracy. W Polsce brakuje obecnie jednolitej klasyfikacji budowli ochronnych. Na potrzeby obrony cywilnej najczęściej przyjmuje się klasyfikację według rodzaju budowli, wytrzymałości stropu, odporności na nadciśnienie oraz stanu przygotowania.

 

Przygotowanie schronów i ukryć do gotowości bojowej polega na:

  • uprzątnięciu wnętrza,
  • wyburzeniu zbędnych ścian,
  • zamurowaniu zbędnych otworów, w szczególności okien,
  • obsypaniu ścian zewnętrznych wałem ziemi do wysokości górnej płyty stropu,
  • usunięciu z bliskiego otoczenia materiałów łatwopalnych,
  • uszczelnieniu (hermetyzacji) schronu,
  • sprawdzeniu pracy urządzeń i sprzętu schronowego (filtrowentylacja, silniki, zawory, klapy wywiewne),
  • wyposażeniu poszczególnych pomieszczeń w sprzęt i materiały potrzebne do normalnej eksploatacji (np. zapas wody pitnej, środki ochrony osobistej, leki).

 

Naturalnymi ukryciami wynikającymi z ukształtowania terenu są wąwozy, rowy, obwałowania i inne przeszkody terenowe zapewniające osłonę przed założonymi czynnikami rażenia (np. ogniem broni maszynowej, odłamkami, podmuchem fali uderzeniowej) z określonych kierunków. Ukrycia to również okopy i ziemianki. Funkcję ukryć mogą spełniać także wytypowane i odpowiednio przystosowane obiekty budowlane: piwnice, garaże podziemne, tunele kolejowe, podziemne przejścia komunikacyjne, o ile pozwala na to ich konstrukcja. W celu zwiększenia stopnia ochrony, wrażliwe miejsca, np. strefę wejściową czy okna zabezpiecza się przy użyciu worków z piaskiem lub innych osłon, a zbędne otwory zamurowuje. Zakryte rowy (szczeliny przeciwlotnicze) w zależności od zastosowanych rozwiązań technicznych można zakwalifikować jako ukrycia bądź schrony. W przypadku schronów wymaga się zachowania ciągłości płaszczyzn ochronnych i hermetyzacji.

 

Budownictwo schronowe w Polsce

Istniejące budowle zapewniają ogółem 2,86% potrzeb w zakresie miejsc ochronnych dla ludności w skali kraju*.

*Statystyki uwzględniają ogólną liczbę mieszkańców całego kraju. Należy przyjąć poprawkę, że nie wszędzie ludność potrzebuje takich środków ochrony. Stopień zabezpieczenia powinien być adekwatny do stopnia zagrożenia, który jest na ogół wyższy w miastach a także w pobliżu obiektów infrastruktury krytycznej.

Obowiązujące przepisy nie nakładają na organy obrony cywilnej odpowiedzialności za utrzymanie schronów i ukryć. Brak jednoznacznych uregulowań prawnych ma znaczący wpływ na proces tworzenia i utrzymania nowych obiektów tego typu.

 

Ogólny stan techniczny istniejących schronów i ukryć nie jest zadowalający, tym bardziej, że w większości nie spełniają one walorów ochronnych, zwłaszcza w zakresie szczelności oraz układów i urządzeń filtrowentylacyjnych (jednocześnie mogą chronić przed innymi czynnikami rażenia, w szczególności podmuchem fali uderzeniowej, odłamkami i zagruzowaniem). Stan techniczny schronów i ukryć jest zwykle adekwatny do stanu technicznego budynków, w których się one znajdują. Najgorsza sytuacja ma miejsce w budownictwie mieszkaniowym administrowanym przez gospodarkę komunalną i wspólnoty mieszkaniowe.

 

W naszym kraju można zauważyć wzrost zainteresowania rozwijaniem techniki schronowej w sytuacjach zwiększającego się napięcia politycznego w określonej przestrzeni geopolitycznej albo tendencję odpowiednio przeciwną. Istotny wpływ na zachowanie tej specyficznej zależności ma koszt realizacji przedmiotowych budowli i dość ograniczona wiedza o istocie i technicznej stronie zagadnienia.

 

Po incydentach terrorystycznych 11 września 2001 r. w Polsce dało się zauważyć pewien wzrost zainteresowania omawianymi sposobami ochrony głównie na rynku osób prywatnych. Natomiast w sektorze publicznym w okresie ostatnich dekad realizacja obiektów schronowych niemal całkowicie ustała, bowiem zlikwidowane zostały podstawy prawne upoważniające do planowania niezbędnych nakładów finansowych oraz funkcjonowania w warunkach imperatywnego prawa własności. Stwierdzono tylko nieliczne przypadki realizacji nowych obiektów lub remontowania istniejących.

print

Zobacz także: